Gruzja nietypowo - wyprawa motocyklowa (8 dni)

INFORMACJA DLA ODWIEDZAJĄCYCH: GRUZJA
Wśród krajów na świecie, o których wiemy tak mało bez wątpienia znajduje się Gruzja. Wydaje się, że położona na końcu świata, w biedzie, bez perspektyw rozwoju i zmian. W rzeczywistości to jednak kraj wyjątkowy, przebogaty swoją historią i ciekawą kulturą.

Położenie geograficzne 
Gruzja położona jest na pograniczu Europy i Azji, na Kaukazie Południowym (Zakaukaziu). Zajmuje powierzchnię 69,7 tys. km². Graniczy na północy z Rosją, na wschodzie z Azerbejdżanem, a na południu z Armenią i Turcją; zachodnią granicę kraju wyznacza wybrzeże Morza Czarnego. Stolicą Gruzji jest Tbilisi, przy czym od 2012 r. siedzibą parlamentu jest Kutaisi, a sądu konstytucyjnego Batumi. Gruzja to teren w większości górzysty. Północna granica państwa przebiega wzdłuż Pasma Głównego Wielkiego Kaukazu – najwyższy szczyt to Szchara- 5193 m n.p.m. Z kolei najbardziej znanym szczytem Gruzji jest Kazbek (5047 m n.p.m.), leżący w pobliżu Gruzińskiej Drogi Wojennej. 

Podział administracyjny
Gruzja dzieli się na: dwie republiki autonomiczne Abchazję i Adżarię, 9 regionów administracyjnych i miasto wydzielone Tbilisi. Obie republiki autonomiczne Gruzji, czyli Abchazja i Adżaria zostały utworzone w latach 20. XX wieku, w czasach ZSRR. Zwierzchnikami regionów są przedstawiciele rządu Gruzji, potocznie nazywani gubernatorami, których mianuje i odwołuje prezydent. Faktycznie republika autonomiczna Abchazja i były obwód autonomiczny Osetia Południowa nie znajdują się pod kontrolą władz gruzińskich (stacjonują w nich wojska rosyjskie) i stanowią państwa nieuznawane.

Klimat 
Obszar Gruzji leży głównie w strefie klimatów podzwrotnikowych, które zazwyczaj kojarzą się z ciepłymi wakacjami. Jednak gruziński klimat uderza przede wszystkim licznymi kontrastami i silną piętrowością. W zachodnich regionach kraju panuje łagodny klimat podzwrotnikowy morski, z gorącym, parnym latem i ciepłą zimą. Opady roczne przekraczają nierzadko 2800 mm w ciągu roku (dla porównania średnia dla Polski wynosi ok. 600 mm). Najwięcej wilgoci otrzymują zachodnie zbocza Gór Mescheckich nieopodal Batumi. Im dalej od morza tym klimat bardziej kontynentalny tj. coraz mniej opadów i rosnące kontrasty termiczne między latem a zimą. Nieopodal granicy z Azerbejdżanem, w okolicach miasta Rustawi, opady roczne nie osiągają nawet skromnych 400 mm rocznie a latem z nieba leje się prawdziwy żar. Od czerwca do września temperatura nierzadko przekracza +40°C w cieniu.

Orzeźwienia należy szukać w górach. Tutaj zawsze można liczyć na rześkie powietrze, choć temperatura silnie zależy od wysokości. W wyższych partiach nawet letnie noce bywają mroźne. Góry zapewniają także sporo wilgoci. Wielkość opadów jednak mocno zależy od ekspozycji stoku, wysokości oraz oddalenia od Morza Czarnego. Również i w górach im dalej na wschód tym mniej opadów i mroźniejsze zimy. 
Na zachodzie rosną figi, palmy, laury, oliwki i inne rośliny śródziemnomorskie. Cytrusy, granaty i tzw. hurmy (słodkie owoce pomarańczowe, rosnące na drzewach) rosną nawet na ulicach Tbilisi. W dalszej części kraju wzdłuż Kaukazu rosną rośliny typowo górskie. W całej Gruzji od tysiącleci rozpowszechniona jest uprawa winorośli. Wina gruzińskie, takie jak „Saperawi”, „Chwanczkara”, „Kindzmarauli”, „Cinandali” czy „Mukuzani”, znane są na całym świecie.

Liczba ludności 
Wśród około 3,7 milionów mieszkańców jest: 87% Gruzinów, 6% Azerów, 4,5% Ormian, 2% Abchazów, 0,4% Osetyjczyków, 0,7% Rosjan, poza tym Grecy, Ukraińcy, Kurdowie. Ormianie stanowią większość w ościennym z Armenią i Turcją regionie Samcche-Dżawachetia, Azerowie są większością w regionie Dolna Kartlia (ościennym z Azerbejdżanem). Swanetię (na północnym zachodzie kraju przy granicach autonomii abchaskiej oraz Rosji) zamieszkują posługujące się własnym językiem Swanowie, Megrelię (zachód Gruzji) zamieszkuje posługująca się własnym językiem megrelskim narodowość Megrelowie. Republikę autonomiczną Adżaria (przy granicy z Turcją) zamieszkują Adżarowie różniący się od reszty Gruzinów tym, że są muzułmanami. Tereny autonomiczne Abchazja (zamieszkała obecnie głównie przez Abchazów oraz Ormian) i Osetia Południowa (zamieszkała obecnie głównie przez Osetyjczyków) są poza kontrolą Gruzji.

Język w Gruzji
W większych miastach bez problemu porozumiem się po angielsku, jednak znajomość rosyjskiego także może być bardzo przydatna. Język gruziński do łatwych nie należy. 

Waluta
Walutą Gruzji jest lari, które się dzieli na tetri. 1 lari (GEL) to ok. 1,7 PLN. Wymianę EUR czy USD najlepiej zrobić w mieście (na lotnisku kurs nie jest zbyt atrakcyjny). Nie ma możliwości wymiany polskiej waluty na gruzińskie lari (GEL), w kantorach najczęściej wymieniane waluty to euro i dolar.

Wiza 
Od dnia 8 czerwca 2015 r. obywatele Polscy, bez względu na cel podróży, mogą wjechać do Gruzji w ruchu bezwizowym oraz przebywać do 365 dni. W ciągu tego okresu muszą opuścić terytorium Gruzji, przy czym kolejny ich wjazd rozpoczyna nowy okres 365 dni w ruchu bezwizowym.
Obywatele Polscy mogą przekraczać granicę zarówno na paszporcie jak i dowodzie osobistym. Nie podlegają również w Gruzji obowiązkowi meldunkowemu.
Ambasada RP w Tbilisi zwraca uwagę, że zgodnie z gruzińskim prawem wjazd do Gruzji z terytorium Federacji Rosyjskiej przez separatystyczną Abchazję i Region Cchinwali (Osetia Południowa) jest nielegalny i podlega karze pozbawienia wolności lub grzywny.

Przelot do Gruzji
Aktualnie z Polski mamy możliwość przelotu do Gruzji z Katowic do Kutaisi (WizzAir) oraz z Warszawy do Kutaisi (WizzAir) oraz Tbilisi (PLL LOT). Ceny WizzAir kształtują się w okolicach 300 zł (bez karty klubowej), ale warto polować na obniżki. Przeloty rejsowe LOTem do Tbilisi to już spory wydatek, nawet 1200 zł, ale czasami można trafić niższą cenę (ok. 700 zł) podczas np.: Szalonej środy. 

Przejazdy z lotniska
Z Kutaisi do Tbilisi – Georgian bus, czas przejazdu ok. 4h. Z Kutaisi do centrum – regularne marszrutki (minibusy) odjeżdżają co 20 min z przystanku przed lotniskiem, operuje tez Georgian bus. Z Tbilisi do centrum – autobus nr 37. Zatrzymuje się na dworcu Samgori, gdzie można przesiąść się w metro, można też jechać dalej aż do Vagzal.

Transport na miejscu
Marszrutki (minibusy) to podstawowe środki komunikacji, nie szczególnie mają jakieś dokładne rozkłady, dlatego warto dopytywać. W Tbilisi marszrutki odjeżdżają z dworców: Didube (północ miasta), Samgori (południe) i Otrachala, najbliżej centrum. I jeśli jedziecie na północ w kierunku Kazbegi to jedziecie na Didube, a jeśli w stronę Signagi to na Samgori.
Przykładowe ceny przejazdów marszrutkami:
Tbilisi (Didube) – Kazbegi 10 lari,
Kvarela – Tbilisi (Samgori) 7 lari,
Tbilisi (Samgori) – Signagi 6 lari.

Przepisy prawne i celne 
Do Gruzji można wwieźć leki wyłącznie niezbędne do osobistego leczenia w maksymalnej ilości 10 standardowych opakowań. Należy pamiętać, iż w przypadku leków zawierających substancje psychoaktywne, na granicy należy okazać kopię recepty oraz kopię certyfikatu potwierdzającego uprawnienia do wykonywania zawodu wystawiającego receptę lekarza wraz z tłumaczeniami na język gruziński lub angielski. Zwracamy uwagę, że niektóre leki dostępne w Polsce bez recepty, w Gruzji mogą być kwalifikowane jako środki odurzające i substancje psychotropowe. Jednocześnie uczulamy, że gruzińskie służby graniczne działają w tym zakresie bardzo restrykcyjnie. 
Można wwieść również, bez deklaracji celnej, kwotę do 14.000 euro. Gruzińskie przepisy ograniczają ilość wwożonej ilości alkoholu do 4 litrów. W drodze powrotnej warto pamiętać, iż zgodnie z przepisami prawa wspólnotowego, na obszar celny UE można wwieźć do kraju 1 litr alkoholu powyżej 22% (dotyczy to również 80-procentowego alkoholu etylowego) albo 2 litry alkoholu o mocy do 22%, dodatkowo 4 litry wina, 16 litrów piwa oraz do 200 sztuk papierosów. 
Przemyt, posiadanie oraz sprzedaż nawet najmniejszej ilości narkotyków lub środków psychotropowych są surowo karane (powszechnie stosuje się areszt tymczasowy). W pozostałych przypadkach kodeks karny nie odbiega swoimi rozwiązaniami od standardów międzynarodowych.

Bezpieczeństwo
Jeśli chodzi o takie ogólne poczucie bezpieczeństwa i polityczną sytuację kraju, to turyście nie mają się czego obawiać. W Gruzji jest bezpiecznie, w dużych miastach trzeba uważać na kieszonkowców. Generalnie Gruzja jest bardzo przyjaznym i bezpiecznym krajem na wyjazd zarówno dla grupy przyjaciół, rodzin z dziećmi jak i samotnie podróżujących kobiet.
Wychodząc w wysokie góry (np. okolice Kazbeku i Tetnuldi) należy bezwzględnie mieć raki, czekan i być związanym liną ratunkową w minimum trzyosobowych grupach. Nie należy wybierać się w góry (powyżej 3000 m. n.p.m.) bez miejscowego przewodnika. W Gruzji nie istnieje system ratownictwa górskiego, przypominający polski GOPR. 

Ubezpieczenie i zdrowie
Europejska Karta Ubezpieczenia Zdrowotnego (EKUZ) nie obowiązuje w Gruzji. Bezwzględnie zalecane jest posiadanie ubezpieczenia turystycznego na kwotę co najmniej 30.000 euro pokrywającego koszty leczenia oraz transport chorego do Polski. W przypadku konieczności skorzystania z opieki zdrowotnej, oczekiwane jest uregulowanie rachunków na miejscu lub przekazanie danych ubezpieczyciela. Gruzińskie służby mają znacznie ograniczoną możliwość użycia śmigłowca w czasie akcji ratunkowej (konieczność wypożyczenia maszyny z Ministerstwa Spraw Wewnętrznych albo Ministerstwa Obrony Narodowej). W Gruzji nie istnieje wyspecjalizowana górska służba ratunkowa.
W Gruzji nie są wymagane żadne szczepienia dla podróżnych. Należy wykazać jednak ostrożność przy zakupie żywności, zwłaszcza na bazarach. Woda w sieci wodociągowej w większości miast nadaje się do bezpośredniego spożycia, jednak jest silnie chlorowana.

Podróżowanie po kraju
Władze Gruzji nie sprawują kontroli nad okupowanymi terytoriami Abchazji i Regionu Cchinwali (Osetia Płd.). Sprawowanie opieki konsularnej na tych terytoriach jest niemożliwe. Zwracamy także uwagę, że zgodnie z gruzińskim prawem, wjazd do Gruzji z terytorium Federacji Rosyjskiej przez separatystyczne regiony Abchazji i Cchinwali (Osetia Południowa) jest nielegalny i podlega karze pozbawienia wolności lub grzywny.
Dość powszechnym zjawiskiem jest czasowe zamykanie dróg, ze względu na zejścia lawin błotnych lub śnieżnych. Dotyczy to nie tylko lokalnych dróg.

Informacje dla kierowców
W Gruzji uznawane jest polskie prawo jazdy. Zgodnie z przepisami tranzytowymi osoba podróżująca samochodem osobowym może pozostawać na terenie Gruzji do 90 dni bez obowiązku przerejestrowania samochodu oraz opłacenia cła. Przy wjeździe samochodem osobowym nie będącym własnością kierującego, wymagane jest posiadanie umowy w formie aktu notarialnego (użyczenie, najem) przetłumaczonej na język gruziński, rosyjski lub angielski, zawartej między właścicielem a użytkownikiem pojazdu. W Gruzji nie istnieje obowiązek ubezpieczenia OC, niemniej jednak, ze względu na ruch i sposób jazdy tutejszych kierowców, zalecamy jego wykupienie na miejscu. Nie zmienia to jednak faktu, że większość kierowców w Gruzji nie posiada ubezpieczenia komunikacyjnego, co w przypadku kolizji, znacznie utrudnia uzyskanie jakiegokolwiek odszkodowania.
Kierowcy i piesi często nie przestrzegają zasad ruchu drogowego, dlatego poruszanie się po drogach wymaga zachowania dużej ostrożności. 
Gruzińscy kierowcy nie są przyzwyczajeni do rowerzystów i motocyklistów na drogach, a ich brawura i ryzykowne zachowania są powszechne.

Religia
Ponad 80% mieszkańców Gruzji deklaruje przynależność do Gruzińskiego Kościoła Prawosławnego, około 9% obywateli to muzułmanie (Gruzini w Adżarii i Azerowie w Kvemo Kartlii), 4% należy do Ormiańskiego Kościoła Apostolskiego, 2% do Rosyjskiej Cerkwi Prawosławnej. Katolicy stanowią w Gruzji około 1 proc. W większości cerkwi dostępnych dla turystów od zwiedzających wymaga się skromnego ubioru, długiej spódnicy lub spodni, nakrycia głowy u kobiet (chusta).

Kuchnia 
Gruzja ma przepyszne dania bezmięsne oraz wspaniałą baraninę i wieprzowinę, wolne od konserwantów i wszelkich ulepszaczy. Warto również wspomnieć, że gruzińska kuchnia pachnie i smakuje kolendrą, bowiem dodaje się ją tutaj do wszystkiego. Pierożki z mięsem chinkali, serowe placki chaczapuri, mięsne placki kupdari, szaszłyki, sałatki, sery, zupy i gulasze. Warto wspomnieć o wspaniałych winach z regionu Kachetia czy słynnej wódce z winogron – czaczy. Ceny jedzenia są bardzo przystępne, obiad spokojnie można zjeść za 7-10 lari, chaczapuri „na wynos” kosztują ok. 1,5-2,5 lari.

Wina gruzińskie
Gruzja to ojczyzna wina – winorośl uprawia się tu od około 7000 lat, dłużej niż gdziekolwiek na świecie. Dzięki wielowiekowej tradycji produkcja znakomitego wina jest na stałe wpisana w dziedzictwo kulturowe kraju. Mieszkańcy Gruzji posiadają ponad 500 regionalnych gatunków winorośli, a sprzyja temu przyjazny, różnorodny klimat – od Morza Czarnego po góry Kaukazu. Tereny Gruzji i Armenii to winiarskie ground zero. Tu wszystko się zaczęło. To tu odkryto najstarsze na Ziemi dowody na to, że nasi przodkowie robili i pili wino już ponad 5000 lat p.n.e. W Gruzińskim Muzeum Narodowym w Tbilisi zobaczyć można tradycyjne naczynie do produkcji wina – amforę kwewri – mające około 6 tys. lat i zdobione płaskorzeźbami przedstawiającymi kiście winogron.